„Polska szuka bohaterów” – wykład dr hab. Krzysztofa Szwagrzyka w Sali Koncertowej w Żywcu
Pan profesor Krzysztof Szwagrzyk od 2003 r. zajmuje się poszukiwaniem oraz identyfikacją szczątków pomordowanych przez komunistów Żołnierzy Wyklętych. Jest profesorem nadzwyczajnym Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, a od 2016 r. pełni funkcję Zastępcy Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz stoi na czele Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Choć poszukiwania obejmują całą Polskę (ale także i Litwę, Białoruś, Gruzję, lecz niestety nie Ukrainę), szczególnie znana jest praca zespołu profesora Szwagrzyka w kwaterze na Łączce na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach.
To dzięki pracy zespołu profesora Szwagrzyka – złożonego z wolontariuszy, udało się odnaleźć i zidentyfikować szczątki m.in. „Inki” - Danuty Siedzikówny, „Zapory” – mjr. Hieronima Dekutowskiego, „Łupaszki” – mjr. Zygmunta Szendzielarza, „Gryfa” – ppor. Mieczysława Bujaka czy ppłk. Stanisława Kasznicy – ostatniego dowódcy Narodowych Sił Zbrojnych. Na Opolszczyźnie zespół profesora Szwagrzyka prowadzi pracę poszukiwawcze pomordowanych żołnierzy „Bartka” – kpt. Henryka Flame – dowódcy oddziału NSZ działającego po zakończeniu wojny w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. I właśnie kulisom zlikwidowania tego oddziału przez Urząd Bezpieczeństwa poświęcił sporą część swojego wykładu. Wprowadzając do niego agentów UB i przekonując dowódcę o potrzebie i możliwości przetransportowania jego żołnierzy na Zachód, komuniści podstępnie wymordowali na Opolszczyźnie wszystkie trzy rzuty ewakuowanych z naszego regionu żołnierzy NSZ. Warto dodać, iż wykład miał miejsce 15 stycznia – w setną rocznicę urodzin „Bartka”.
W swojej prelekcji Pan Profesor przybliżył ogrom pracy kierowanego przez siebie zespołu, a także specyfikę poszukiwań szczątków ludzi, o których pamięć miała być wymazana z przestrzeni publicznej. Dlatego też sponiewierane za życia i bezczeszczone po śmierci ciała żołnierzy Polskiego Podziemia nie były wydawane rodzinom, lecz wrzucane do bezimiennych dołów. Często obleczone przez oprawców z Urzędu Bezpieczeństwa czy Informacji Wojskowej w niemieckie mundury, po latach celowo były rozkopywane i przesypywane ziemią, na których (w przypadku warszawskich Powązek) budowano alejki, a nawet chowano zasłużonych oficerów Prokuratury Wojskowej i Bezpieczeństwa Publicznego – a więc ludzi, którzy wydawali i wykonywali wyroki śmierci na Żołnierzach Wyklętych, utrwalając w ten sposób władzę ludową w powojennej Polsce. Przykrym doświadczeniem transformacji ustrojowej lat 1989/1990 pozostaje fakt, iż zbrodnie te nie zostały ukarane ani należycie potępione, a sami sprawcy nadal uważają, że przysłużyli się Polsce.
Wśród wielu zadanych pytań profesorowi Szwagrzykowi pojawiała się m.in. kwestia braku zgody władz ukraińskich na ekshumacje pomordowanych obywateli polskich, która jest skutkiem budowania przez Kijów tożsamości narodowej w oparciu o gloryfikowanie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, Ukraińskiej Powstańczej Armii i Stefana Bandery – a więc sprawców np. Rzezi Wołyńskiej.
Profesor Szwagrzyk podkreślił także potrzebę poszukiwań naszych bohaterów, a więc naszego dziedzictwa, naszej tożsamości narodowej. Nawet jeśli nie jesteśmy związani z nimi więzami pokrewieństwa. Świadczy o tym rzesza wolontariuszy, którzy przez stronę internetową IPN zgłaszają chęć pomocy przy poszukiwaniach i aktywnie w nich uczestniczą.
Gospodarzem spotkania było Starostwo Powiatowe z Żywcu reprezentowane przez Pana Starostę Andrzeja Kalatę i Dyrektora Wydziału Edukacji Pana Andrzeja Widzyka, obecni byli m.in. Dyrektor Delegatury Kuratorium Oświaty w Bielsku Pan Tomasz Kowalik, ks. proboszcz Grzegorz Gruszecki, ks. prałat Władysław Nowobilski (budowniczy „kościoła jednej doby” w Ciścu), ks. prałat Stanisław Kozieł (kapelan Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręgu Podbeskidzie w Żywcu), dyrektorzy szkół, nauczyciele, a zwłaszcza licznie przybyła młodzież. Opiekę nad uczniami naszego Liceum sprawował Pan Dyrektor Jacek Biłko oraz nauczyciele: wos – Pan Adrian Midor i historii – Pan Andrzej Ryczkiewicz.
Dziękujemy Panie Profesorze za wzruszający i porywający wykład. Życzymy zdrowia i wytrwałości w ciężkiej pracy przywracania naszej tożsamości narodowej.
